Context 21-40

Context 21

Σολωμός και Κάλβος... δίπλα-δίπλα οι εθνικοί μας ποιητές ως ανδριάντες: Είναι μια ιδέα που θα συμπλήρωνε την πρόταση του Δημοτικού Συμβουλίου Κερκυραίων περί ανδριάντα του ενός. Ιδέα  που θα αναδείκνυε την συνάντηση των δυο εθνικών μας ποιητών εκεί ακριβώς που διασταυρώνονταν οι δυο τους ως φυσικές παρουσίες, ως πνευματικές παρουσίες αλλά και εκεί που ποτέ δεν διασταύρωσαν τα βλέμματά τους (αποστρεφόμενοι αλλήλους), καθώς ο ένας κατηφόριζε τα σκαλοπάτια της Ιονίου Ακαδημίας και ο άλλος έκανε την καθημερινή του βόλτα.

      Γεννημένοι στον ίδιο τόπο (Ζάκυνθο), σπουδασμένοι στον ίδιο τόπο (Ιταλία), ζώντας στον ίδιο τόπο (Κέρκυρα), εμπνευσμένοι από το ίδιο αγώνα (εθνεγερσία), Σολωμός και Κάλβος δεν συναντήθηκαν ποτέ στην ποίηση, στην γλώσσα και στη ζωή (ζωή που φέρθηκε δύστροπα και στους δυο). Ο ένας (ο Κάλβος) πέρασε στην λήθη μέχρι που ο Παλαμάς μίλησε γι’ αυτόν. Ο άλλος δοξάστηκε αμέσως.

      Γράφει για τους δυο τους ο Κωνσταντίνος Τσάτσος: «Ο Κάλβος υμνεί την ιδέα, ο Σολωμός την αποκαλύπτει...»

      Δίπλα στο μνημείο της Ένωσης: ένα μνημείο των πολλών εκδοχών της προ-ενωσιακής ποίησης που έγινε εθνική παράδοση.

      (Μια και προσωπογραφία του Κάλβου δεν έχουμε, μπορεί να φιλοτεχνηθεί ο ανδριάντας του Κάλβου, καλλιτεχνική αδεία).

2/12/2000

Context 22

Δημόσια αυτοκτονία... είναι η ταυτόχρονη συνομιλία με τον θάνατο, τους εμπόρους, τους πολιτικούς και τους δημοσιογράφους. (Φιλοσοφική η πρώτη, άνευ φιλίας και σοφίας οι άλλες.)

      Οι έμποροι σε παρακαλούν (για να πάρουν τις μετοχές σου) και μετά, στα δύσκολα, σε εκβιάζουν. Οι πολιτικοί σε χαϊδεύουν (για να μεταφέρεις τζάμπα ψηφοφόρους) και μετά, στα δύσκολα, κάνουν πως δεν σε ξέρουν. Οι δημοσιογράφοι σε δικάζουν, σε καταδικάζουν και μετά σε ηρωοποιούν (ως «οραματιστή»!).Ο θάνατος έτσι κι αλλιώς σε κοροϊδεύει, αλλά δεν αυτοκτονείς γι’ αυτό.

      Λόγω σεβασμού σε κάθε αυτόχειρα κρίνω μόνο το δημόσιο κομμάτι της αυτοκτονίας. Δεν υπεισέρχομαι στα πεπραγμένα του αυτοχείρως αποδημήσαντος εις Κύριον. Σημειώνω μόνο την τριπροσωπία των μελών της ελίτ της οικονομικής και πολιτικής ισχύος. Πρώτα σε ευλογούν, έπειτα σε βρίζουν κι έπειτα έρχονται και στην κηδεία σου. Σχέσεις πάθους, αγάπης και μίσους, όπως είπε ο κύριος Αγούδημος ή Αγουρόδημος, ή σχέσεις απλού κυνισμού;

      Πρόσεξα ότι ο κύριος Αγούδημος ή Αγουρόδημος (πρώτα ΠΑΣΟΚ, μετά Νέα Δημοκρατία κ.ο.κ) χρησιμοποίησε την λέξη «δισεκατομμυριάκια»: Άγουρη σχέση τρυφερότητας με είδωλα. Που υποκαθιστά την (ανύπαρκτη) σχέση τρυφερότητας με τους ανθρώπους - πριν και μετά την κηδεία τους.

5/12/2000

Context 23

Οι συνεταιρισμοί... στον τόπο μας είναι συνώνυμοι με την κακοδιαχείριση, το πελατειακό σύστημα και την χρεοκοπία. Είναι συνώνυμοι και με τη προβολή στελεχών, που ξεκινώντας από τον συνεταιριστικό συνδικαλισμό γίνονται πρόεδροι, δήμαρχοι, υπουργοί.

      Άνθρωποι, που δεν σήκωσαν μια ελιά από το χώμα, που δεν άρμεξαν μιαν αγελάδα, εκπροσώπησαν επί μακρόν το συνεταιριστικό «κίνημα» της Κέρκυρας, δήλωσαν ανύπαρκτες παραγωγές, έφτιαξαν εργοστάσια, σούπερ μάρκετ, επιχειρήσεις παντός είδους, προσέλαβαν προσωπικό, άφησαν απλήρωτο προσωπικό και μερικά δισεκατομμύρια φέσι. Σ’ αυτή την ιστορία, βεβαίως, υπεύθυνοι είναι όλοι (οι συντηρούντες ένα βρόμικο κατεστημένο επί χρόνια). Σήμερα, υπό το φάσμα της πτώχευσης τίθεται το δίλημμα του μέλλοντος των συνεταιρισμών.

      Σε πολλές χώρες (Ολλανδία, Γαλλία, Ισραήλ) το συνεταιρίζεσθαι απέδωσε καρπούς και οφέλη σε μια ιστορική περίοδο που η τεχνολογία εισαγόταν δυναμικά στην γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή και που ο γεωργικός πληθυσμός έφθινε. Στην σημερινή περίοδο των τρελών αγελάδων, που επιβάλλεται η ηπιότερη τεχνολογία της βιοκαλλιέργειας και της βιοκτηνοτροφίας αλλά και ο τοπικός έλεγχος της παραγωγικής διαδικασίας (ώστε να ξέρουμε τι τρώμε), νέες συνεταιριστικές πρωτοβουλίες επιχειρούνται διεθνώς.

6/12/2000

Context 24

Οι βασιλείς... οι πρίγκιπες και οι αυτοκράτορες, εγχώριοι και ξένοι, επεδείκνυαν ανέκαθεν μια ιδιαίτερη αγάπη για την Κέρκυρα και τις φυσικές ομορφιές της. Ενδιαφέρουσα σήμερα φαίνεται μια αναφορά του 1908 του Αυστριακού πρέσβη στην Αθήνα για τον ερχομό τότε στην Κέρκυρα του Γερμανού κάιζερ Γουλιέλμου Β΄ επί τη αγορά του Αχιλλείου (από τον αυστριακό θρόνο).

      Ο Έλλην βασιλεύς Γεώργιος Α΄ είχε δώσει εντολές θερμής υποδοχής του κάιζερ από τους Κερκυραίους. Όμως, παρ’ όλες τις παροτρύνσεις, ο φιλόμουσος κερκυραϊκός λαός δεν επεδείκνυε τον δέοντα ενθουσιασμό για την άφιξη του υψηλού επισκέπτη. Και ο Αυστριακός παρατηρεί και αναφέρει:

      «Η έλλειψις αύτη ζήλου εκ μέρους των κατοίκων οφείλεται ... και εις το ότι οι Κερκυραίοι ενθουσιάζονται μόνον δια μίαν εθνικήν υπόθεσιν ή δια τα επαγγελματικά των συμφέροντα. Σχετικώς με την άφιξιν του κάιζερ οι μόνοι που χαίρονται πραγματικώς είναι οι καταστηματάρχαι και οι ξενοδόχοι, οι οποίοι εκφράζουν την πολύ χαρακτηριστικήν γνώμην ότι η χαρά τότε μόνον μπορεί να είναι πλήρης, εάν ο Γερμανός αυτοκράτωρ επισκέπτεται την Κέρκυραν όχι μόνον εφέτος αλλά κάθε χρόνον.»  (Ενεπεκίδης 1992). (Οι καταστηματάρχες, δηλαδή, του 1908 είχαν το ίδιο σκεπτικό με τους σημερινούς: Επισκέπτες νάρχονται κι ας είναι κι αυτοκράτορες!

7/12/2000

Context 25

Η απεργία της ΓΣΕΕ... με αφορμή το εργασιακό θα έπρεπε να έχει και ένα ακόμη στρατηγικό στόχο: Την ηθική απαξίωση του συνδικαλισμού ως εφαλτηρίου για κυβερνητικούς θώκους. Η ΓΣΕΕ εστράφη κατά του τέως προέδρου της και ο τέως πρόεδρός της εστράφη κατά της ΓΣΕΕ. Μόνο που αυτό δεν ειπώθηκε.

      Ο τέως πρόεδρος της ΓΣΕΕ και νυν υφυπουργός εργασίας  αποτελεί την αιχμή της εργασιακής πολιτικής της κυβέρνησης. Κανείς δεν θα μπορούσε καλύτερα να παίξει τον ρόλο του αντι-Πολυζωγόπουλου παρά ο ίδιος ο τέως «Πολυζωγόπουλος».: «Αφού ο Πρωτόπαπας ξέρει από συνδικαλισμό, ξέρει καλύτερα και τα συμφέροντα των εργαζομένων». Θα μπορούσε ένας «σκληρός, παλαιός, δεξιός» πολιτικός να αντιμετωπίσει καλύτερα την ΓΣΕΕ σήμερα; Αυτό το ερώτημα καλείται να το απαντήσει πρώτα η κεντροαριστερή δημαγωγία του κεντροαριστερού πόλου. 

      Κανείς δεν μπορεί να ισχυρισθεί σήμερα ότι το εργασιακό ζήτημα είναι ένα απλό κοινωνικό ζήτημα. Υπεισέρχονται οι νέες τεχνολογίες, ο διεθνής ανταγωνισμός, η κινητικότητα, οι αλλοδαποί εργαζόμενοι, η μαύρη αγορά, η πρωτοφανής αύξηση της ανεργίας (κυρίως στις νέες ηλικίες). Όμως ένα είναι βέβαιο: ο πρωτοπάπειος ισχυρισμός περί εταιρικής σχέσης εργασίας - εργοδοσίας δεν είναι παρά η ίδια η εταιρική σχέση μεταξύ Πρωτόπαπα και εργοδοσίας.

8/12/2000

Context 26

Αδυναμία κατανόησης της δημοκρατίας... διαπιστώνει το ΕΚΚΕ σε έρευνά του με θέμα «Έθνος και η δημοκρατία στην ελληνική εκπαίδευση». Για τους μαθητές, πρώτοι σε αξιοπιστία θεσμοί είναι οι θεσμοί της εκκλησίας και του στρατού. Δύο στους τρεις μαθητές αδιαφορούν για την πολιτική. Από άλλες δε απαντήσεις συνάγεται ο εθνοκεντρικός προσανατολισμός των μαθητών.

      Νομίζω, κατ’ αρχήν, ότι οι μαθητές επιλέγουν κάτι που να μην είναι τόσο αφηρημένο όσο η «ανιδιοτέλεια» (που βαθμολογείται χαμηλά) αλλά ούτε και τόσο συγκεκριμένο όσο τα «πακέτα Ντελόρ».

      Ο κ. Δ. Χαραλάμπης, επιστημονικός υπεύθυνος της έρευνας, επισείει τον κίνδυνο της «πολιτισμικής ερμηνείας του έθνους» και της «εθνικοποίησης της δημοκρατίας», ταυτίζοντάς την με την ναζιστική ιδεολογία και αντιτείνοντας την «πολιτική έννοια του λαού-έθνους».

      Η ναζιστική ιδεολογία, όμως, ήταν κατ’ εξοχήν αντι-πολιτισμική, βιολογική ερμηνεία του έθνους. Η δε δημοκρατία υπήρξε πάντοτε εθνικοποιημένη. (Η δημοκρατία της παγκοσμιοποίησης δεν έχει στήσει ακόμη κάλπες.) Η Γαλλική Επανάσταση έγινε στο όνομα της δημοκρατίας και του γαλλικού έθνους.

      Όσο η πολιτική θα είναι διαχειριστική (πελατειακή) και όσο ανιστόρητες υποθέσεις θα διέπουν την κοινωνιολογική σκέψη, τόσο η κριτική θα εκδηλώνεται μέσω της εκκλησίας και του στρατού. 

9/12/2000

Context 27

Τα 5.800 παιδιά των φαναριών... συγκέντρωσαν την αγάπη και την προσοχή μας προχθές, την ημέρα την αφιερωμένη σ’ αυτά από τη UNISEF. Στα ρεπορτάζ πρόσεξα ιδιαίτερα μια ερώτηση ενός τέτοιου παιδιού των φαναριών: «Ποιος είναι αυτός ο Άγιος Βασίλης;». Και σκέφθηκα ότι αυτά τα παιδιά δεν υστερούν σε σχέση με τα δικά μας παιδιά με κάποιο ποσοτικό τρόπο, διότι καμιά ποσότητα δεν μπορεί ποτέ να αναπληρώσει την χαμένη τους στα πεζοδρόμια παιδικότητα (και τον χαμένο τους στα πεζοδρόμια Άγιο Βασίλη).

      Κι έπειτα σκέφθηκα κι εκείνα τα έρημα κι ανήμπορα παιδιά των φτωχών χωρών που ούτε σ’ ένα εθνικό «τηλεμαραθώνιο αγάπης» δεν έχουν να ελπίσουν (και πεθαίνουν κατά 45.000 ημερησίως). Κι έπειτα σκέφθηκα και τα παιδιά του Ιράκ, μέρες πούναι. Προ μηνός το εμπάργκο έσπασε ελληνική αποστολή από βουλευτές, δημοσιογράφους και εκπροσώπους μη κυβερνητικών οργανώσεων.

      «Ποιος θα μπορούσε να φαντασθεί ότι κατά την διάρκεια αυτού του Σαββατοκύριακου που είμαστε στο Ιράκ 500 παιδιά θα χάσουν την ζωή τους», δήλωσε εκείνες τις μέρες ο έλληνας επικεφαλής των Γιατρών χωρίς Σύνορα κ. Βουδούρης.

      Ο Άγιος Βασίλης φέτος δεν θα επισκεφθεί 5.800 παιδιά στην Ελλάδα, αλλά, νομίζω, τηρώντας και το πρωτόκολλο του Σένγκεν, θα αποφύγει τελείως να κατηφορίσει προς τον νότο.    

14/12/2000

Context 28

Στην Νίκαια... στην Διακυβερνητική, που διαδέχθηκε την Ρώμη του ΄57, την Ενιαία Πράξη του ΄85, το Μάαστριχτ του ΄91, το Άμστερνταμ του 97, συγκρούσθηκαν - είπαν κάποιοι - τα ευρωπαϊκά εθνικά κράτη εναντίον αλλήλων και εναντίον της ίδιας της Ευρώπης (ως φεντεραλιστικής ιδέας). Έγιναν οι μεγάλοι μεγαλύτεροι κι οι μικροί μικρότεροι. Σαν να είχαμε, δηλαδή, μια ταξική πάλη μεταξύ μεγάλων και μικρών κρατών. Είναι όμως έτσι; Όλοι οι Γερμανοί και Γάλλοι και Βρετανοί και Ιταλοί μαζί απέναντι στους «μικρούς» κι αξιολύπητους Έλληνολουξεμβουργιανούς;

      Παρά την άνιση «ανασύνθεση» των ψήφων των κρατών-μελών, η ισχυρή Γερμανία παραμένει μια μικρή μειοψηφία, που είναι αναγκασμένη να αναζητεί συμμαχίες σε «μικρούς» και «μεγάλους» για να επιβληθεί. Το συναινετικό ευρωπαϊκό ιδεώδες εξ αυτής της απόψεως παραμένει ζωντανό. Κανένα εθνικό κράτος δεν διαθέτει μονοπώλιο ισχύος. Είναι όμως έτσι απλά τα πράγματα της ισχύος;

      Στην Ευρώπη, εκτός από κράτη, συγκρούονται ιδέες και συμφέροντα που διαπερνούν εγκάρσια τα κράτη. Πίσω από τις «εθνικές» κορώνες των Ευρωπαίων πρωθυπουργών, για τις δύο περισσότερες ή λιγότερες ψήφους, αυξάνεται η «τεχνοκρατική» - μη δημοκρατική ατζέντα στο ογκούμενο πολιτικό κενό, που σχηματίζεται ανάμεσα στις ομοφωνίες και τις ειδικές πλειοψηφίες.

15/12/2000

Context 29

Η μ.λ. αριστερά εις Περισσόν... κεκλεισμένων των θυρών συνεδριάζει. Αφού στις προσυνεδριακές διαδικασίες διέγραψε (με συνοπτικές διαδικασίες Άνω ή Κάτω Πατησίων), ως αντικομματική, την διαφορετική άποψη, επέβαλε και στους δημοσιογράφους συνθήκες ημιπαρανομίας.

      Ο φίλος Κώστας Θύμης στην αδελφή κυριακάτικη εφημερίδα υπεραμύνθηκε της καθαρότητας των θέσεων της μ. λ. θεωρίας, υπενθυμίζοντας τα περί αστικής versus εργατικής δικτατορίας τσιτάτα του Λένιν. Σύμφωνα με αυτά, ο επαναστατικός μονοκομματισμός της εχέφρονος εργατικής τάξης (ή των εχεφρόνων και ανιδιοτελών αντιπροσώπων της εργατικής τάξης) είναι η πρακτική εναλλακτική πολιτική στην σημερινή αστική δικτατορία.

      Πέραν των μη προφανών ορισμών της εργατικής τάξης και των αντιπροσώπων της (όπου ο καθείς, αξιωματικώς, θεωρεί τον εαυτό του ως γνησιότερο και ανιδιοτελέστερο αντιπρόσωπό της), ως φάντασμα πλανάται πάνω από την Ευρώπη το ερώτημα: Την διαφωνία, την άλλη άποψη πώς θα την διαχειρισθείτε;

      «Τα κόμματα ενός διεθνοποιημένου εμφυλίου έκαναν την μοιραία κίνηση, διανέμοντας μονοσήμαντα την κληρονομιά: Η μια πλευρά κράτησε την επανάσταση, η άλλη την ιδεολογία του φυσικού δικαίου.» (Habermas 1992).

16/12/2000

Context 30

Το πολιτικό κενό... και οι συζητήσεις περί του υπαρκτού ή μη υπαρκτού πολιτικού κενού, που έρχεται να καλύψει το (υπαρκτό ή μη υπαρκτό) κόμμα του κ. Αβραμόπουλου, αναδεικνύουν το απόλυτο κενό πολιτικής σκέψης στην σημερινή Ελλάδα.

      Δεν υπάρχει τίποτα να ειπωθεί πλέον. Όλα έχουν ειπωθεί και όλα έχουν στριμωχθεί στα δυο μεγάλα πολιτικά σχήματα. (Τα αριστερά κόμματα έχουν προ πολλού σιγήσει, ένια δε στελέχη τους έσπευσαν ασμένως να αντικαταστήσουν την παλαιά μονοκομματική τους αντίληψη με την εκσυγχρονισμένη δικομματική αντίληψη της «αιώνιας πάλης του καλού εναντίον του κακού» ή της καλής κεντροαριστεράς εναντίον της κακής κεντροδεξιάς.) Ο κύριος Τίποτα έρχεται να καλύψει το πολιτικό κενό, που σύμφωνα με τους παραθυράτους πολιτικούς αναλυτές είναι ένα τίποτα.

      Μπορεί να είναι κι έτσι. Όμως, μόλις προχθές (στην έρευνα του ΕΚΚΕ) οι μαθητές έκριναν ως εντελώς αναξιόπιστο και ιδιοτελή τον λόγο των υπαρκτών κομμάτων. Και μόλις χθες ο κ. Πάγκαλος δήλωσε σε κυριακάτικη εφημερίδα: «Στην κυβέρνηση διαπίστωσα ότι οι συνεδριάσεις του υπουργικού συμβουλίου έχουν ακαδημαϊκό χαρακτήρα. Ουδείς χρησιμοποιεί μια εικόνα από την πραγματικότητα. Απλώς συζητάμε θεωρητικά σ’ ένα επίπεδο έξυπνης ευπρέπειας και συναδελφικής αλληλεγγύης σαν να είμαστε σε σεμινάριο.»

19/12/2000

Context 31

Το εξπρές του μεσονυκτίου... δεν έπαψε να σφυρίζει στην Τουρκία κάθε αυγή, την ώρα που εισβάλλει στις φυλακές η πάνοπλη παραστρατιωτική αστυνομία και καταστέλλει τις εξεγέρσεις. Οι εισβολές γίνονται πάντα την αυγή, όπως ορίζουν οι στρατιωτικοί κανόνες. Είναι η στιγμή της σωματικής αδυναμίας των εξεγερμένων.

      Η Τουρκία, ο αιώνιος γρίφος της ευρωπαϊκής διπλωματίας, λίγο καιρό μετά την υπογραφή της εταιρικής σχέσης με την Ε.Ε., δοκιμάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα στα κορμιά των πολιτικών κρατουμένων, Τούρκων και Κούρδων, που αρνούνται να μεταφερθούν στις εκσυγχρονισμένες φυλακές των λευκών κελιών. Μερικοί πολιτικοί κρατούμενοι αυτοπυρπολούνται. (Κούρδοι θάναι.)

      Η Ευρώπη, ως τιμητής της ανθρωπιστικής επίδοσης των υποψηφίων μελών της, θα απαγγείλει την κατηγορία της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Αμερική, ως πρώτη διδάξασα τέτοιες εισβολές και υπό τον νέο αιμοσταγή καπετάνιο της (από τις 20 Ιανουαρίου), θα απευθύνει μήνυμα μετριοπάθειας. Εδώ δεν είναι Βαλκάνια για βομβαρδισμούς. Εδώ είναι Εγγύς και Μέση Ανατολή για ψυχρές ισορροπίες. Ευρώπη και Αμερική, διακηρύσσοντας το δόγμα του μικρότερου κακού (έναντι του Ισλάμ), θα συνεχίσουν, εμμέσως πλην σαφώς, να ενθαρρύνουν την άνευ κανόνων εσωτερική και διεθνή συμπεριφορά του Τουρκικού καθεστώτος.

21/12/2000

Context 32

Τουρκική φόρμουλα... ονομάσθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες το μικτό στρατιωτικo-πολιτικό καθεστώς, που καθιερώθηκε στην γείτονα χώρα το 1961 (μετά το - αιφνιδιαστικό για τους Αμερικανούς - στρατιωτικό πραξικόπημα του 1960 που έστειλε στην αγχόνη τον «φιλελεύθερο» πρωθυπουργό Μεντερές). Η τουρκική φόρμουλα συνίστατο στο να δίνεται η προεδρία σε στρατιωτικό - που τηρήθηκε μέχρι τον Οζάλ - και η κυβέρνηση στα κόμματα. (Η φόρμουλα άρεσε στους Αμερικανούς και την πρότειναν και στους Έλληνες αξιωματικούς λίγο αργότερα).

      Το τουρκικό σύνταγμα του 1982 εξειδίκευσε την «τουρκική φόρμουλα» με την καθιέρωση του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας. Στο MGK συμμετέχουν υπό την προεδρία του προέδρου του κράτους 6 στρατιωτικοί και 4 πολιτικοί (πρωθυπουργός και υπουργοί Εξωτερικών, Αμύνης και Εσωτερικών.) Το MGK αποφαίνεται με «γνώμες» (δηλαδή διαταγές) επί των κρισίμων θεμάτων εθνικής ασφαλείας. Η έννοια της εθνικής ασφάλειας είναι εξαιρετικά ευρεία και περιλαμβάνει ό,τι μπορεί να θίξει τον ρόλο του στρατού ως εγγυητή της κρατικής συνοχής. Η έννοια της κρατικής συνοχής είναι ένα αντιδημοκρατικό, αυθαίρετο νομικό νεφέλωμα, που μπορεί να απαγορεύει σε ένα πολίτη να μιλάει πολιτικά, να μιλάει την δική του γλώσσα και να ασκεί την θρησκευτική του λατρεία.

22/12/2000

Context 33

Το προ-προηγούμενο fin de siecle... ήταν φορτισμένο με πολύ αισιοδοξία για τις δυνατότητες του ανθρώπου που διαμόρφωσε ο πιο φωτεινός αιώνας, ο αιώνας που ο ορθός λόγος και η επιστήμη νίκησαν την μεταφυσική. Η Γαλλική Επανάσταση θα λειτουργούσε, ακόμη και μετά την ήττα της, ως το μεγάλο παράδειγμα της δημοκρατίας. Και κάποιοι, που θα την έπαιρναν πιο στα σοβαρά, θα έφθαναν και στην ακραία συνέπειά της, την σοσιαλιστική σκέψη. Παρά τις παλινδρομήσεις, ο 19^ος αιώνας δικαίωσε την αισιοδοξία.

      Το προηγούμενο fin de siecle ήταν φορτισμένο με πολύ μελαγχολία για την εποχή που τελείωνε και για τους κινδύνους που προοιωνιζόταν ο ερχομός του 20^ου αιώνα. Μια διαρκής ειρήνη στην Ευρώπη φαινόταν να παίρνει τέλος. Μπαίναμε σε μια περίοδο έντονων εξοπλιστικών ανταγωνισμών με νέα, τρομακτικής ισχύος οπλικά συστήματα. Και οι φόβοι δικαιώθηκαν.

      Τούτο το fin de siecle δεν είναι σαν τα άλλα: δεν έχει αισθήματα. «Ο άνθρωπος περπάτησε στην σελήνη, κι όμως ούτε μια μεταφορά (π.χ. ανατολή της γης αντί ανατολής του φεγγαριού). Γιατί αυτή η έλλειψη φαντασίας μπροστά στην γιγάντια αυτή περιπέτεια; Ούτε καν το ότι αυτή την στιγμή έχουν μείνει τέσσερις κάδοι περιττώματα  στη σελήνη! Θα μπορούσε να εμφανισθεί ένας Ραμπελαί, ένας Σουίφτ να αρπαχτεί από αυτή την λεπτομέρεια. Κι όμως, τίποτα!» (Steiner).         

28/12/2000

Context 34

Ο 20^ος αιώνας... απογειώθηκε το 1903 για 12 ολόκληρα δευτερόλεπτα. Τόσο κράτησε η πρώτη πτήση των αδελφών Ράιτ.

      Το 1905 ο χρόνος χάνει τα προνόμια του. Ο Αλβέρτος Αϊνστάιν ανακοινώνει ότι όσο η ταχύτητα αυξάνεται, τόσο ο χρόνος διαστέλλεται. Και συνιστά στους βιαστικούς ταξιδιώτες της ταχύτητας του φωτός να παίρνουν μαζί τους και κάνα ρολόι για να μετρούν τον χρόνο που κερδίζουν.

      Το 1909 ο Χέρολντ κατασκευάζει τον πρώτο ραδιοφωνικό σταθμό και το 1923 ο Μπέρντ την πρώτη τηλεόραση (Ο Τεντ Τέρνερ μάλλον δεν έχει γεννηθεί ακόμη).

      To 1925 o Χάιζενμπεργκ διατυπώνει την αρχή της αβεβαιότητας και μπερδεύει τα τετράγωνα μυαλά της εποχής. Ο συμμαχικός κόσμος τρέμει, λίγο αργότερα, όταν μαθαίνει ότι τούτο το μεγάλο μυαλό μετέχει στο χιτλερικό πρόγραμμα κατασκευής της ατομικής βόμβας.

      Το 1937 ο Τιούρινγκ διατυπώνει την θεωρία του δυαδικού συστήματος.  (Ο Μπιλ Γκαίητς μάλλον δεν έχει γεννηθεί ακόμη).

      Το 1945 πέφτει η πρώτη ατομική βόμβα στην Χιροσίμα. Ο 20^ος αιώνας ξαναρχίζει.

      Το 1961 ο Λόρεντζ κόβει τα φτερά των επιστημόνων ακριβείας με την περίφημη πεταλούδα του και την θεωρία του χάους.

      20 Ιουλίου 1969: Προσεληνωνόμαστε! Τα υπόλοιπα τα γνωρίζετε.

29/12/2000

Context 35

Η μνα... είναι από σήμερα (600 π.Χ.) το εθνικό μας νόμισμα. Η γραμματική κλίση του νομίσματος αυτού απαγορεύεται, διότι ουδείς γνωρίζει πώς κλίνεται (καθ’ ότι βαβυλωνιακής ή σημιτικής καταγωγής) αλλά, κυρίως, προς αποφυγήν παρηχήσεων και παρεξηγήσεων. Απαγορεύεται επίσης η έκδοση πλαστών επιχρυσωμένων μν. (όπως θα κάνει λίγο αργότερα ο τύραννος της Σάμου Πολυκράτης και θα κοροϊδέψει τους άπειρους στο εμπόριο Σπαρτιάτες).

      Η μνα υποδιαιρείται σε 100 δραχμές ή 50 στατήρες (δίδραχμα). Η δραχμή υποδιαιρείται σε 6 οβολούς. Ο οβολός δεν υποδιαιρείται σε τίποτα μια και ουδεμίαν αξίαν έχει ούτος.

      Η μνα, 2600 χρόνια αργότερα, θα ενταχθεί στην ΟΝΕ της ενωμένης Ευρώπης και θα «κλειδώσει»(!) εκεί (ως κλειδωμένη εθνική ιδέα). Και από πρώτης πρώτου του 2001 μ.Χ. θα αντικατασταθεί από το ευρώ στην ισοτιμία «κλειδώματος» ενός ευρώ προς 3,40750 μν. ή προς 340,750 δραχμές. Από πρώτης δε πρώτου του 2002 όλα τα ευρωπαϊκά εθνικά νομίσματα θα ισχύουν μόνο για απόσυρση.

      Το δικό μας εθνικό νόμισμα (η μνα και η δραχμή) όλοι πιστεύουν ότι τελικώς δεν θα αποσυρθεί, αφού είναι συνυφασμένο με την υπέροχη τρισχιλιετή μας ιστορία. Τόσες και τόσες κρίσεις και κερδοσκοπικές επιθέσεις περάσαμε μ’ αυτό ανά τους αιώνες!

3/1/2001

Context 36

Δορώ... (doro) θα λέγεται το εκ της μείξεως δολαρίου και ευρώ κυρίαρχο νόμισμα του κόσμου μετά από κάποιες δεκαετίες. Μετά από μια μακρά περίοδο ψυχρού πολέμου (με την χρήση rocket maths) στον κυβερνοχώρο και την διεθνή οικονομία, δολάριο και ευρώ θα σμίξουν σε ένα κοινό νόμισμα. Αυτή είναι η άποψη ενός εκ των ειδημόνων της διεθνούς χρηματιστικής οικονομίας: του (και πυρηνικού φυσικού) Kenichi Ohmae:

      «Αμερικανοί πολιτικοί και αμερικανοί επενδυτές θα έκαναν οτιδήποτε για να υποβαθμίσουν το ευρώ και να κρατήσουν μακριά το δολάριο από την υποτίμηση. Αυτή η ατλαντική μάχη θα μπορούσε να είναι η πρώτη φάση ενός νέου ψυχρού πολέμου. Τόσο η Ευρώπη όσο και οι ΗΠΑ θα αδυνάτιζαν από την μεταξύ τους αντιπαλότητα και θα έμοιαζαν με ένα ζευγάρι κουρασμένων πυγμάχων που προσποιούνται ότι θα επιτεθούν αλλά, στην πραγματικότητα, φοβούνται το επόμενο κτύπημα του αντιπάλου. Εκεί που νομίζω ότι θα κατέληγαν ΗΠΑ και Ευρώπη θα ήταν μια συγχώνευση των δύο νομισμάτων (το δορώ).» (Ohmae 2000, σ.197).

      Ο Ohmae θεωρεί ότι κάποια στιγμή και οι νοτιοανατολικοί ασιάτες θα δημιουργήσουν το άσια (asea) κι αυτό, με την σειρά του, θα συγχωνευθεί με το δορώ και θα φτιάξει το ενιαίο δόρια (dorea).   

      (Την στερλίνα δεν βλέπω πουθενά σε όλα τούτα και ανησυχώ!)

4/1/2001

Context 37

Το σύνδρομο του ξεδιάντροπου ευρωπαίου... είναι η εμπλουτισμένη υποκρισία ισχύος χιλιάδων μεγατόνων απο-εμπλουτισμένου ουρανίου των ευρωπαίων πολιτικών ηγετών του ΝΑΤΟ (του δικού μας συμπεριλαμβανομένου). Και, βεβαίως, κανείς εκ των παρεχόντων συναίνεση πολιτών δεν εξαιρείται του συνδρόμου (σιωπησάντων οικολόγων συμπεριλαμβανομένων).

      Όταν ομόφωνα οι ευρωπαίοι ηγέτες ομού μετά του αμερικανού αποφάσιζαν να βομβαρδίσουν τα Βαλκάνια, γνώριζαν τις μόνιμες επιβαρυντικές επί του περιβάλλοντος συνέπειες. (Ο δε δικός μας γνώριζε και την εγγύτητα των βομβαρδισμών προς την αγαπημένη του «πρώτα-η-Ελλάδα!».) Είχε προηγηθεί το σύνδρομο του Κόλπου. 

      Η υποκρισία των νατοϊκών έγκειται στο ότι οι σημερινές ευαισθησίες τους εκδηλώνονται όχι για τους Αλβανούς ή Σέρβους, τους οποίους, σύμφωνα με τις διακηρύξεις τους, είχαν σκοπό να σώσουν (και οι οποίοι θα συνεχίσουν εις τον αιώνα τον άπαντα να υφίστανται τις συνέπειες), αλλά εκδηλώνονται για τους δικούς τους τούς στρατιώτες (που στο κάτω-κάτω ήταν και οι επιτιθέμενοι σ’ αυτόν τον, όπως τον είπαν, «καθαρό πόλεμο χωρίς θύματα»!).

      Τα αγιοβασιλιάτικα δώρα, που έκαναν οι Έλληνες φαντάροι στα αλβανάκια ή σερβάκια, ήταν αποστειρωμένα; Αυτό μ’ ενδιαφέρει περισσότερο από την υγεία του μισθοφόρου Άγγλου ασθενή! 

9/1/2001

Context 38

 «Πρώτα η Ελλάδα!»... ήταν το σύνθημα που επινόησε η ελληνική κυβέρνηση στην διάρκεια των βομβαρδισμών της Γιουγκοσλαβίας. Ο συμβιβασμός με την νατοϊκή επιδρομή εμφανίσθηκε ως η ρεαλιστική πολιτική υπό το σύνθημα «πρώτα η Ελλάδα!». Και γύρω απ’ αυτό το ιδιότυπα εθνικιστικό σύνθημα στήθηκε μια βιομηχανία τρομοκράτησης, εκβιαστικών διλημμάτων και προπαγάνδας.

      Ένα σύνθημα, που περιέχει την μαγική λέξη «Ελλάδα», εξουδετερώνει ως ανθελληνική και επικίνδυνη κάθε άλλη πρόταση ή συμπεριφορά. Κάθε διαφορετική φωνή φιμώνεται, όταν ο επιθετικός μονόδρομος του ΝΑΤΟ παρουσιάζεται ως μοναδική και «εθνική» λύση. Οι επιστήμονες που έχουν άλλη άποψη δέχονται συκοφαντική δυσφήμηση (όπως ο συμπατριώτης μας καθηγητής μηχανικής περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θράκης, που από την περίοδο των βομβαρδισμών επιμένει ότι το πρόβλημα της μόλυνσης δεν επιδέχεται απλοϊκά μοντέλα). Κάθε  έκφραση διαφωνίας αποδίδεται σε πανικό λόγω - υποτίθεται - άγνοιας του ορθού εθνικού συμφέροντος.

      Σήμερα έχουν ενεργοποιηθεί οι ίδιοι μηχανισμοί εξαπάτησης. Ακριβοπληρωμένοι κυβερνητικοί υπάλληλοι, αντί να έχουν ήδη έτοιμες τις μετρήσεις τους, εξαγγέλλουν μετρήσεις. Είναι βέβαιον ότι θα βρεθούν εκείνες οι μετρήσεις και εκείνες οι διατυπώσεις που θα δικαιώνουν τις κυβερνητικές επιλογές νατοϊκής συμπόρευσης. 

10/1/2001

Context 39

Ο νατοϊκός πόλεμος στην Γιουγκοσλαβία... εν σχέσει με τον αμερικανοσυμμαχικό πόλεμο στον Κόλπο, αν και χρησιμοποίησε την ίδια πολεμική τεχνολογία, είχε κάποιες χτυπητές διαφορές:

      Ενώ ο πόλεμος στον Κόλπο έγινε για προφανή οικονομικό και γεωπολιτικό σκοπό (και κανείς - ούτε ο Μπους - δεν πείσθηκε ότι έγινε για την απελευθέρωση της φεουδαρχικής πριγκιπικής Κουβετιανής οικογένειας και των υπηκόων της), η πολεμική επιδρομή στην Γιουγκοσλαβία έγινε για «ανθρωπιστικούς σκοπούς». Ενώ ο πόλεμος στον Κόλπο έγινε από δεξιές, συντηρητικές κυβερνήσεις (ως κεντροδεξιός πόλεμος και ονομάσθηκε «πόλεμος»), ο πόλεμος στην Γιουγκοσλαβία έγινε από αριστερές, κεντροαριστερές, σοσιαλιστικές κυβερνήσεις (ως κεντροαριστερός πόλεμος και ονομάσθηκε «επιχείρηση»). Στον πρώτο επιστρατεύθηκαν τα πρότυπα του τιμωρού Ράμπο, που μετά το Βιετνάμ κέρδιζε μόνο στο σινεμά. Στον δεύτερο επιστρατεύθηκαν τα πρότυπα του τιμωρού Κον Μπεντίτ, που άχτι τόχε από τον Μάη να επιβάλει δια όπλων τον επαναστατικό του λόγο.

      Τελικώς, πέρα από τα αριστεροδεξιά λόγια, το μόνο που είναι αληθινό είναι η πολιτική της γυμνής ή της ντυμένης ισχύος. Και το μόνο που ενδιαφέρει την κριτική σκέψη είναι η ισορροπία ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πολιτικές ισχύος. Γιατί μόνον τότε μπορεί να υπάρξει ένα κάποιο πεδίο ελευθερίας και ίσως και δικαιοσύνης.  

11/1/2001

Context 40

Η βιωσιμότητα μιας περιφέρειας... κρίνεται όχι από τον (χρονίως μονοκαλλιεργητικό) βολονταρισμό των πολιτικών, αλλά από βαθύτερες προϋποθέσεις. Οι προϋποθέσεις αυτές δεν υφίστανται στην Ιόνια περιφέρεια (και, αν δημιουργηθούν, θα δημιουργηθούν με τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό κόστος).

      Το επτανησιακό κοινό ιστορικό παρελθόν θα μπορούσε να αποτελέσει ένα συνεκτικό ιστό της περιφέρειας, αφού μέσα στο παρελθόν αυτό βαπτίσθηκε μια κοινή πολιτιστική κληρονομιά. Όμως - για νάμαστε σοβαροί - αυτά δεν απασχολούν κανένα.

      Τα κριτήρια βιωσιμότητας και ανάπτυξης μιας περιφέρειας είναι, πρώτον, οι τεχνικές και κοινωνικές υποδομές και τα τεχνικά και κοινωνικά δίκτυα και, δεύτερον, η κοινωνική και επαγγελματική κινητικότητα στο εσωτερικό αυτής της περιφέρειας. Μια περιοχή, στις σημερινές συνθήκες, εντάσσεται σε μια περιφέρεια που έχει ή μπορεί να αποκτήσει τέτοιες υποδομές και τέτοια δίκτυα (ώστε να μπορέσει να αξιοποιήσει και τις δικές της υποδομές) και που έχει ή μπορεί να αποκτήσει μια τέτοια κινητικότητα.

      Το ερώτημα για την Κέρκυρα, μακριά από τζάμπα μαγκιές (και μετρό Θινάλι-Λευκίμμη ή Παξοί!!), είναι αν μπορεί να αναβαθμίσει (από πλευράς εξυπηρέτησης και από πλευράς κόστους) την ακτοπλοϊκή γραμμή που την συνδέει με μια τέτοια περιφέρεια.

12/1/2001