Context 281-300

Context 281

 ‘Αειφόρος ανάπτυξη’... και ‘αειφορία’ είναι λέξεις που μπήκαν στο λεξιλόγιο της πολιτικής οικολογίας, κατά τα τελευταία χρόνια. Για ‘sustainable development’ πρωτομίλησε η έκθεση Brutland, το 1988, και ακολούθως η διεθνής διάσκεψη του Ρίο, πριν δέκα ακριβώς χρόνια. Εμείς θα μπορούσαμε να αποδώσουμε την έννοια και ως ‘βιώσιμη ανάπτυξη’. Κάποιοι προτίμησαν την πιο αρχαΐζουσα ‘αειφορία’.

      Η έννοια προτάθηκε ως μια απόπειρα διεύρυνσης της δημοκρατίας, ώστε να ψηφίζουν στα οικολογικά πράγματα και οι μέλλουσες γενιές. Και επειδή οι μέλλουσες γενιές δεν είναι ακόμη εδώ για να ψηφίσουν πραγματικά, ψηφίζουν νοερά. Ψηφίζουμε, για την ακρίβεια, εμείς αντ’ αυτών.

      Επειδή είναι βέβαιο(;) ότι (ως γονείς ή παππούδες) επιθυμούμε ό,τι ακριβώς επιθυμούν για να ζήσουν και να αναπνεύσουν οι μέλλουσες γενιές (τι γονείς ή παππούδες των μελλουσών γενεών θα ήμασταν σε κάθε άλλη περίπτωση;), γι αυτό πρέπει να κληροδοτήσουμε σ’ αυτές ένα βιώσιμο πλανήτη με αρκετά καθαρά νερά, με αρκετούς πόρους ζωής, με αρκετό οξυγόνο, με όσο πιο μικρή την τρύπα του όζοντος (και με όσο πιο λίγο λεμπαϊσίντ, για τα καθ’ ημάς – και για να μη ξεχνιόμαστε!). Αυτό είναι η πραγματική αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών, δηλαδή μεταξύ ημών και των παιδιών και των παιδιών των παιδιών μας.      

4/9/2002

Context 282

Τοπικές Ατζέντες 21...  για τα τοπικά οικολογικά πράγματα πρότεινε, στο πλαίσιο του σημαντικότερου κειμένου της (‘Ανζέντα 21’), η μεγάλη διεθνής συνδιάσκεψη του Ρίο, προ δεκαετίας ακριβώς. Δηλαδή, μικρούς οδηγούς δράσης που θα κατευθύνουν σε δράσεις φιλικές προς το περιβάλλον.

      Καλόν και άγιον είναι, τώρα, να καταγγέλλουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες, διότι απέχουν προκλητικά από κάθε έννοια διεθνούς δέσμευσης περί τα οικολογικά πράγματα, αλλά έχουμε κι εμείς μια μικρή, μικρούλα, τοσοδά (τοπική) ευθύνη. Δεν γνωρίζουμε κανένα δήμο, καμιά  νομαρχιακή αυτοδιοίκηση σε όλη την Ελλάδα, που να προχώρησε στην σύνταξη μιας Τοπικής Ατζέντας 21. Και δεν γνωρίζουμε και καμιά σχετική κεντρική κατεύθυνση, κάποια σχετική κυβερνητική γραμμή, να δόθηκε όλα αυτά τα χρόνια προς τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ούτε καν μια σχετική συζήτηση.

      Η στήλη ουδεμία αυταπάτη τρέφει για τις απανταχού τοπικές διαθέσεις των ευημερούντων λαών ως προς τις θυσίες που πρέπει να αναληφθούν σε σχέση με το ισχύον παραγωγικό και το καταναλωτικό πρότυπο. Ούτε μια δακοπαγίδα δεν είναι διατεθειμένοι να βάλουν οι άνθρωποι. Όσο δε για τους νυν πολιτικούς ηγέτες, αυτοί, βουτηγμένοι στο βόλεμα της καθημερινής διαχειριστικής ρουτίνας, αντί να ηγούνται, ακολουθούν (μπας και βγάλουν καμιά ψήφο και θρονιαστούν για άλλα τέσσερα χρόνια οι καημένοι).   

5/9/2002

Context 283

Το απόλυτο παράλογο... ξανάζησε χθες (11^η Σεπτεμβρίου) η ανθρωπότητα με ένα περίεργο μείγμα αγνών συναισθημάτων και πειθαναγκασμών («αν δεν μας συλλυπηθείτε, είστε εχθροί μας!»).

      Κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει το ανθρώπινο πρόσωπο μιας αυτοκρατορίας, την ώρα που πενθεί. Είμαστε όλοι Αμερικάνοι! Δηλαδή, είμαστε με όλους τους εγκλωβισμένους στους καταρρέοντες πύργους. Με τα παλλόμενα κορμιά που πέφτουν στο απόλυτο κενό του παράλογου μιας απίστευτης εκδικητικής μανίας. Αλλά και με αυτούς που η επίσημη Αμερική ξέχασε να πενθήσει αξιοπρεπώς, κωλυόμενη από γραφειοκρατικές διατυπώσεις. Με αυτούς, που η Αμερική θεωρεί ως μη υπαρκτούς. (Τους λαθρομετανάστες, που παράνομα δούλευαν στον τελευταίο όροφο του ενός πύργου και των οποίων οι συγγενείς βρίσκονται σήμερα σε απελπιστική κατάσταση παρανομίας – ώστε να μη μπορούν να παραστούν ούτε σε κηδεία.)

      Είναι ένα χρόνος, τώρα, που τα πράγματα δεν είναι όπως πριν. Οι άνθρωποι άλλαξαν την ελευθερία με την ασφάλεια. (Και γι’ αυτούς, που αλλάζουν την ελευθερία με την ασφάλεια, δεν αξίζει ούτε η ελευθερία ούτε η ασφάλεια – όπως έγραψε κάποιος αγγλιστί.)

      Η αυτοκρατορία αδυνατεί να καταλάβει ότι δεν είναι μόνον η απειλή ασύμμετρη (με μικρά μέσα επιτυγχάνονται, πλέον, μεγάλα αποτελέσματα), αλλά και η δυνατότητα να απαντήσει ασύμμετρη (θηριώδη μέσα για ένα μικρό αποτέλεσμα).   

12/9/2002

Context 284

Το γυναικείο ζήτημα... (εν όψει των προσεχών εκλογών) προβάλλεται με ένα μάλλον ανορθόδοξο τρόπο: με την υποχρέωση των δημοτικών παρατάξεων να περιλάβουν στους συνδυασμούς τους γυναίκες κατά 30% τουλάχιστον. Το μέτρο, αν και όχι κολακευτικό για τις γυναίκες, κρίνεται αναγκαίο ως μέτρο υπέρβασης και προβληματισμού. Θα προτιμούσαμε η γυναικεία συμμετοχή να είναι απόρροια αβίαστων συνειδητών επιλογών όλων των πολιτών (αρσενικών και θηλυκών) και όχι νομικών δεσμεύσεων.

      Η γυναίκα υπήρξε απούσα από τα δημόσια πράγματα επί χιλιετίες.  Κατά τον 20^ο αιώνα κατακτά, με τις περίφημες σουφραζέτες αρχικώς, το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι. Είναι η συνέπεια μιας αργής πορείας που έλκει την καταγωγή της από την μεγάλη στιγμή που ριζοσπαστικά τίθεται το εν γένει δημοκρατικό αίτημα στην Ευρώπη, στα τέλη του 18^ου αιώνα. Όμως, για τις γυναίκες, υπάρχει πίσω το ασήκωτο φορτίο σεξιστικών προκαταλήψεων και συμπλεγμάτων, που δεν επιτρέπει να μετατραπεί αυτό το θεωρητικό δικαίωμα σε πράξη. Οι άνδρες δεν εμπιστεύονται τις γυναίκες υποψήφιες, οι γυναίκες ομοίως δεν εμπιστεύονται τις γυναίκες υποψήφιες και, πάνω απ’ όλα, οι γυναίκες δεν εμπιστεύονται τους ίδιους τους εαυτούς τους. (Ακόμη και ο ‘εαυτός’ είναι αρσενικός! Ακόμη και η γλώσσα δεν βοηθάει!) Έτσι, στα αποφασιστικά όργανα οι γυναίκες, το μισό του ουρανού, υποεκπροσωπούνται.   

13/9/2002

Context 285

Οικολογία και γυναίκες... δεν μπορούν παρά να πηγαίνουν μαζί. Το μέλλον είναι γυναίκα, λέει κάπου ο Φερέρι.

      Τον 20^ο  και τον 21^ο αιώνα, την στιγμή που η γυναίκα κατακτά τον κόσμο, καλείται να διαχειρισθεί και να νοικοκυρέψει, μαζί με τον άνδρα – άλλα μάλλον καλύτερα απ’ αυτόν – ένα μεγαλύτερο σπίτι, ένα πλανητικό σπίτι (τον κόσμο όλο). Τώρα, αυτές τις μέρες, με την ευκαιρία της διεθνούς διάσκεψης για το περιβάλλον στο Γιοχάνεσμπουργκ, ανακαλύπτουμε όλοι και όλες ότι ο πλανήτης θα σωθεί μόνον αν αντιμετωπισθεί με φροντίδα και νοικοκυριό σαν ένας μεγάλος ‘δικός μας’ οίκος.

      Τα προβλήματα, δεν είναι ποτέ ‘ανδρικά’ ή ‘γυναικεία’. Οι λύσεις, όμως, πρέπει να είναι ‘γυναικείες’ όσο και ‘ανδρικές’. Στα ζητήματα της οικολογίας, αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται, εδώ και τώρα, η ισότιμη συμμετοχή της γυναίκας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, σε όλα τα επίπεδα της αυτοδιοίκησης και της κεντρικής διοίκησης. (Η ισότιμη συμμετοχή της γυναίκας είναι ένα από τα πρώτα διδάγματα των ανθρωπιστικών οργανώσεων που δουλεύουν δίπλα σε λιμοκτονούσες και περιβαλλοντικά προβληματικές κοινωνίες.)

      Το απόθεμα σοφίας, που σωρεύτηκε τόσους αιώνες σπιτικής διαχείρισης στην γυναικεία σκέψη και ψυχή, πρέπει να διοχετευθεί σε όλα τα αποφασιστικά όργανα της δημόσιας ζωής.

14/9/2002

Context 286

Στους Άγιους Σαράντα... (όπου βρεθήκαμε με την «Ε» για μια ελληνοαλβανική συνάντηση δημοσιογράφων) μείναμε σε ένα πολυτελέστατο ξενοδοχείο (πρώην σοσιαλιστική ντάτσα). Από την άλλη μεριά του κόλπου πρόβαλλαν οι ακαλαίσθητες πολυκατοικίες του ‘υπαρκτού’. Και πιο μακριά, τα νεοανεγειρόμενα κτίρια στα όρια του χειμερίου κύματος. Πλούτος και φτώχεια. Επενδύσεις και εγκατάλειψη. Οι Ιταλοί φτιάχνουν ένα αγωγό για να μεταφέρουν τα πλούσια και καθαρά νερά των πηγών της περιοχής στην αντίπερα ιταλική όχθη. (Είναι τα νερά που κάποτε σκεπτόταν να πάρει η Κέρκυρα.)

      Μισή ώρα (με το «δελφίνι») δρόμο από την πόλη της Κέρκυρας. Ούτε δυο τσιγάρα δρόμο. Ο δήμαρχος των Άγιων Σαράντα ζήτησε στενότερη συνεργασία κι έστειλε τα χαιρετίσματα στον Χρύσανθο. Με τους Αλβανούς και τους Έλληνες μειονοτικούς δημοσιογράφους βρήκαμε κάμποσα κοινά σημεία. (Εδώ βρήκε κοινά σημεία η κυπριακή αντιπροσωπεία από την αδελφοποιημένη Λάρνακα, που βρέθηκε τις μέρες αυτές στους Άγιους Σαράντα.)      

      Στο αρχαίο θέατρο του Βουθρωτού (λίγο νοτιότερα των Αγίων Σαράντα), όπου οι ανασκαφές συνεχίζονται, γινόταν το ετήσιο διεθνές φεστιβάλ θεάτρου και χορού και απολαύσαμε μια φανταστική, σούπερ-μοντέρνα χορευτική παράσταση της Ακαδημίας Τεχνών των Τιράνων.

17/9/2002

Context 287

Η επανάσταση των καταναλωτών... ίσως πρέπει να τα βάλει κάποτε όχι με τις υψηλές τιμές (των μάλλον φτωχών μανάβηδων των λαϊκών), αλλά με την χαμηλή ποιότητα του εν γένει καταναλωτικού και βιοτικού προτύπου που έχει επιβληθεί (με την δική μας αμέριστη συνδρομή και συναίνεση). Να ρωτήσουμε κάποτε όχι μόνον πόσο αγοράζουμε αυτό που τρώμε, αλλά και τι ακριβώς είναι αυτό που τρώμε. Με τι το ποτίσανε και με τι το ραντίσανε αυτό που τρώμε. Και, ακόμη, να ρωτήσουμε κάποτε αν είναι εντελώς απαραίτητο να καταναλώσουμε αυτό που καταναλώνουμε (και στην ποσότητα που το καταναλώνουμε). Αυτή δεν θα είναι μια επανάσταση στην οποία θα μετέχει χωρίς κόπο και ο κάθε κυβερνητικός εκπρόσωπος.

      Εν όψει αναθεώρησης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διεξάγεται μια μεγάλη συζήτηση για την προνομιακή χρηματοδότηση της βιολογικής γεωργίας (συζήτηση που θα καταλήξει το επόμενο εξάμηνο – επί ελληνικής προεδρίας). Η βιολογική γεωργία, όπως ξέρουμε, είναι ακριβότερη, όχι λόγω αισχροκέρδειας, αλλά λόγω πραγματικού κόστους μιας παραγωγής που σέβεται τον καταναλωτή και το περιβάλλον. Εδώ τι γίνεται; Πού είναι η επανάσταση των καταναλωτών;

      (Μια ιδέα – στο πλαίσιο των προτάσεων εν όψει εκλογών – θα ήταν και η δημιουργία περίοπτου περιπτέρου προβολής των βιολογικών προϊόντων στον χώρο της λαϊκής αγοράς.)

18/9/2002

Context 288

Ένας πόλεμος... ποτέ δεν γίνεται για ένα μόνον λόγο. Στην περίπτωση της Αμερικής, αυτός ο πόλεμος θα γίνει, πρώτον, γιατί έχει εξαγγελθεί. Ένας πόλεμος που εξαγγέλλεται και δεν γίνεται έχει, όπως μας διδάσκει ο παππούς Θουκυδίδης, ως ηττημένο τον εξαγγείλαντα και μη εκτελέσαντα.

      Δεύτερον, ο πόλεμος θα γίνει λόγω πετρελαϊκών αποθεμάτων του Ιράκ (μεγαλύτερα ίσως και απ’ αυτά της Σαουδαραβίας), μέρος των οποίων έχουν καπαρώσει ευρωπαϊκές εταιρείες. (Οι Αμερικανοί θα χάριζαν στους Ευρωπαίους όλη την Κασπία, αν έλεγχαν τα χαμηλότατου κόστους εξόρυξης και άριστης ποιότητας ιρακινά πετρέλαια.)

      Τρίτον, ο πόλεμος θα γίνει ως όρος και απαίτηση του Ισραήλ για την επίλυση του παλαιστινιακού.

      Τέταρτον, ο πόλεμος θα γίνει για απασχόληση ενός αργούντος στρατιωτικού προσωπικού και υλικού.

      Πέμπτον, ο πόλεμος θα γίνει για την αξιοπιστία της αντιτρομοκρατικής προπαγάνδας.

      Όσο δε για τους Ευρωπαίους, αυτοί έχουν όλοι (πλην Αγγλο-λακεδαιμονίων) διακηρύξει επανειλημμένα και σε όλους τους τόνους την αντίθεσή τους σε ένα τέτοιο πόλεμο, ώστε, αν τελικώς αυτός γίνει, θα έχουν να αντιμετωπίσουν αυτοί τον παππού τον Θουκυδίδη. (Δεν αρκεί να μην είσαι λακές των Αμερικανών. Πρέπει να είσαι και κάτι.)

19/9/2002

Context 289

Οι ΗΠΑ... στον πόλεμο του Κόλπου, το 1991, πήραν μαζί τους όλο τον ΟΗΕ. Στην επιδρομή κατά της Γιουγκοσλαβίας, το 1999, πήραν μαζί τους μόνον το ΝΑΤΟ. Στο Αφγανιστάν, το 2001, πήραν μαζί τους μόνον την σύμφωνη γνώμη του Κογκρέσου τους. (Ο κύκλος της ‘δημοκρατικής συναίνεσης’ στενεύει απελπιστικά.) Στον επόμενο πόλεμο (του οποίου τα τύμπανα ακούγονται) φαίνεται ότι δεν χρειάζεται ούτε η σύμφωνη γνώμη του Κογκρέσου. Και θάρθει, σύντομα, κάποια στιγμή που τον πόλεμο θα τον αποφασίζει και θα τον επιχειρεί κάποιος άγνωστος στο ευρύ κοινό στρατηγός σε συνεργασία με κάποιο άγνωστο στο ευρύ κοινό μάνατζερ (και τα μισθοφορικά αμερικανικά στρατεύματα προφανώς).

      Οι δημοκρατικές διαδικασίες και οι συλλογικές αποφάσεις φαίνονται όλο και πιο ενοχλητικές και κουραστικές. Στην θέση τους αναπτύσσονται τα πιο απλοϊκά πολιτικά, τρομολαγνικά και πολεμολογικά δόγματα, που είχε να δει η ανθρωπότητα από την εποχή των σταυροφοριών. (Και οι διαφημιστικές εταιρείες των επιτελαρχών των ΗΠΑ καλά θα κάνουν να προσέξουν ότι η Δύση στο σύνολό της έχει κάνει την ιστορική αυτοκριτική της για τις σταυροφορίες του Μεσαίωνα, και δεν είναι ο πιο δόκιμος όρος ο σχετικός όρος μιας «σταυροφορίας κατά της τρομοκρατίας». Θα πρέπει να βρουν κάτι άλλο, αν θέλουν να τύχουν της ευμένειας της σχολαστικής ευρωπαϊκής διανόησης.)

20/9/2002

Context 290

Το μεταπολεμικό Δημοτικό Θέατρο... είναι η αποτύπωση της ασχήμιας και της μιζέριας, που κυριάρχησε μια μαύρη για την χώρα μας περίοδο. Είναι ένα μνημείο ασχήμιας και μιζέριας. Είναι ένα ψυχρό ταφικό μνημείο που φιλοτέχνησε κάποιος μπαγαμπόντης καλλιτέχνης για λογαριασμό αγνωμόνων συγγενών που ποτέ τους δεν αγάπησαν τον θανόντα και μεταστάντα στον κόσμο τής (δυστυχώς για τους αγνώμονες συγγενείς) αξεθώριαστης ιστορικής μνήμης (αξεθώριαστης όσο αξεθώριαστες είναι και οι φωτογραφίες που δείχνουν το απαράμιλλο προπολεμικό δημοτικό μας θέατρο).

      Δεν είναι τόσο η ομορφιά, αυτή που λείπει αυτή την στιγμή από την καρδιά της πόλης. Είναι, κυρίως, το άσχημο που κυριαρχεί στην καρδιά της πόλης και στην καρδιά των πολιτών που προσπερνούν γκαζώνοντας τις μηχανές με όλη την ασέβεια που μπορεί να εμπνέει ένα ακατανόητο και ανόητο μαρμάρινο κατασκεύασμα. Έχει σημασία αν θα γίνει άλλο θέατρο και αλλού. Απείρως περισσότερη σημασία έχει, όμως, να φύγει κάποτε η συγκεκριμένη ασχήμια από την κεντρική ζωή αυτής της πόλης. (Και μαζί με το θέατρο ας πάρει η αναμόρφωση και το εξ ίσου ταφικό διοικητήριο.)

      Η καλή αρχιτεκτονική των κτισμάτων μιας πόλης διαπλάθει τους χαρακτήρες και επιβάλλει ευγένεια και ήθος αγαπητικής συνύπαρξης στους παροικούντες. Η κακή αρχιτεκτονική διαπλάθει το κακό. 

25/9/2002

Context 291

Πολιτικό ή ποινικό... είναι το έγκλημα της ληστο-τρομοκρατικής οργάνωσης της 17Ν; Αυτό το ερώτημα ταλανίζει εδώ και καιρό τον πνευματικό και πολιτικό κόσμο της χώρας. (Προφανώς, οι ποινικοί, από τα σίδερα της φυλακής, αναγνωρίζουν στους ήρωες της 17Ν τους καλύτερους εκπροσώπους της συμπαθούς τάξης τους.)

      Για μια ακόμη φορά, αποδεικνύουμε ότι στην Ελλάδα η δημόσια συζήτηση, ο δημόσιος διάλογος, κυριαρχείται από ισχυρές δόσεις φλυαρίας, βλακείας και αλητείας. Χρειάζεται πάντα ένας Κακαουνάκης, ένας Τριανταφυλλόπουλος (για να κατηγορεί ο ένας το άλλο ως βαποράκι των τρομοκρατών ή της αστυνομίας, αντιστοίχως) και μερικοί ακόμη ακροδεξιοί και εκσυγχρονιστο-αριστεροί ‘μαϊντανοί’ της τηλεόρασης για να τρομοκρατήσουμε ακόμη και τους τρομοκράτες. (Κάπως έτσι ξεκίνησαν κι αυτοί!)

      Οι συζητήσεις μας ξεκινάνε πάντα από μηδενικής βάσεως, λές και πρέπει να ξεκινάμε πάντα από το μηδέν για να μένουμε πάντα στο μηδέν. Έχουν το δικαίωμα του προαυλίζεσθαι οι στυγεροί δολοφόνοι; ερωτάται από την μια πλευρά. Και από την άλλη πλευρά ερωτάται το ακόμη πιο αφελές: Δεν είναι στοιχείο της ελευθεροτυπίας η προβολή σε εθνική κλίμακα της προκήρυξης ενός δολοφόνου – πριν ακόμη μάλιστα ο δολοφόνος συλληφθεί; Η αμφισβήτηση του στοιχειώδους και του αυτονόητου ανεβάζει τους δείκτες της τηλεθέασης και αυτό ενδιαφέρει πάνω απ’ όλα...  

26/9/2002

Context 292

Πολιτικό ή ποινικό (ΙΙ)... είναι το έγκλημα της τρομοκρατίας; Το δίλημμα, εν κενώ ιστορίας, είναι αποπροσανατολιστικό. Θα μπορούσε αυτό το δίλημμα να ενδιαφέρει μια συζήτηση που αφορά ιστορικές περιόδους, κατά τις οποίες κοινωνικοί ή εθνικοί ήρωες αποκλήθηκαν εγκληματίες και τρομοκράτες, στο πλαίσιο μιας προπαγάνδας. Το σημερινό σχετικό ερώτημα, ως προς την 17Ν, δεν έχει κανένα νόημα. Μια ποινική πράξη είναι μια ποινική πράξη. Το αν κάποιος αφελής ή διεστραμμένος την χαρακτηρίσει και πολιτική, δεν αλλάζει τίποτα ως προς τον απόλυτο ποινικό χαρακτήρα της πράξης.

      Για να πάρουμε ένα παλαιοκομμουνιστικό σενάριο ως υπόθεση εργασίας, αν κάποια στιγμή αποδειχθεί η εμπλοκή μιας (δυτικής ή ανατολικής) μυστικής υπηρεσίας στην όλη πορεία της 17Ν (πράγμα πολύ πιθανόν), αυτό ουδόλως μετατρέπει την ποινική πράξη σε πολιτική. Το γεγονός ότι υπάρχει, αυτή την στιγμή, τεράστια πολιτική εκμετάλλευση ενός ποινικού γεγονότος, αυτό ουδόλως αναιρεί το καίριο ποινικό περιεχόμενο του ποινικού γεγονότος.

      Αυτή που, βεβαιότατα – κι εδώ είναι το σημαντικό –, είναι πολιτική (και προφανώς όχι ποινική) πράξη είναι η ίδια η προσπάθεια αριστερών τε και δεξιών παραθυρο-αναλυτών να προσδώσουν πολιτικό χαρακτήρα σε μια αυστηρά ποινική πράξη. Πολιτική είναι η ίδια η συζήτηση για το αν το έγκλημα της 17Ν είναι πολιτικό ή ποινικό. Πολιτική είναι και η οποιαδήποτε σχετική εκμετάλλευση.

27/9/2002

Context 293

Συμβούλιο των 150... (κατά το πρότυπο της βενετσιάνικης δημοκρατίας – επί το δημοκρατικότερον προφανώς!) θα μπορούσε να ονομασθεί ένα όργανο που θα αποτελείται από το σύνολο των υποψηφίων δημοτικών όλων των ψηφοδελτίων των δημοτικών εκλογών. Αυτό το σώμα, έχοντας συμβουλευτικό χαρακτήρα, θα μπορούσε να συνέρχεται μία ή δύο φορές ανά έτος. Θα αποτελούσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να διευρυνθεί ο δημοτικός διάλογος και πέραν των στενών ορίων και του στενού πρωτοκόλλου του δημοτικού συμβουλίου. Οι δε σύμβουλοι, απελευθερωμένοι από τις τρέχουσες στενές σκοπιμότητες, θα μπορούσαν να βοηθήσουν με μια διαφορετική ματιά και με ένα διαφορετικό λόγο. Το τεκμήριο του ενδιαφέροντος υπάρχει. (Είναι αυτό που καταγράφεται αυτές τις ημέρες με την πληθωρική και υπερβολική, ενίοτε, προεκλογική ατμόσφαιρα, στην οποία συμμετέχουν ενεργότατα και οι 150.)

      Ένα τέτοιο συμβούλιο θα δοκίμαζε τις δημοκρατικές αντοχές όλων, αλλά και θα δοκιμαζόταν ως προς την ειλικρινή διάθεση των μελών του. Θα κατοχύρωνε με ημιεπίσημο τρόπο την δηλωμένη προθυμία τόσων ανδρών και γυναικών να προσφέρουν στις δημοτικές υποθέσεις με συγκεκριμένο λόγο και έργο. (Εδώ δε η συμμετοχή των γυναικών θα ήταν πραγματικά 30%).

      (Στο πλαίσιο μιας τέτοιας ανοικτής διαδικασίας θα μπορούσαν να αναληφθούν και μεγάλες πρωτοβουλίες εθελοντικής προσφοράς.)

2/10/2002

Context 294

Αγαπητέ Θόδωρε Γουλή... (φίλε απ’ τα παλιά). Μόλις ανέγνωσα την κατά πάντων (και κυρίως κατά Συνασπισμού) ανακοίνωσή σου και θλίψη με κατέλαβε πολλή. Δεν ξέρω αν δηλώνεις κομμουνιστής ή χριστιανός. Πάντως ταπεινός (κατά την ταπεινότητα του πραγματικού κομμουνιστή και χριστιανού) δεν είσαι. Αν ήσουν, το κατηγορώ σου θα ήταν χαμηλότερων κατά τι τόνων.

      Θίγεις στην επιστολή σου (δια της γνωστής υπαινικτικής μεθόδου και σε απαίσια γλώσσα) τον κοινό μας φίλο κ. Φώντα Βλάχο, γραμματέα του Συνασπισμού. Γνωρίζεις, όμως, κάλλιον εμού, την ακεραιότητα του χαρακτήρος του εν λόγω κοινού φίλου. Πώς άλλαξε γνώμη; αναρωτιέσαι στην ανακοίνωσή σου (για να υπαινιχθείς τα χειρότερα).

      Σε ένα κόμμα δημοκρατικό, λοιπόν, υπάρχουν ψηφοφορίες, πλειοψηφίες και μειοψηφίες. Κατά την σχετική δημοκρατική διαδικασία πλειοψήφησε ή άποψη συμμετοχής του Συνασπισμού στο σχήμα της ΕΚΙΠ – προτείνοντας την υποψηφιότητα του κ. Σαρλή. Η άλλη επιλογή ήταν να ζητήσει ο Συνασπισμός την συνεργασία του πραγματικού εκλεκτού του κ. Δρυ (με ποια προοπτική;) ή του ΚΚΕ (με ποια αποδοχή εκ μέρους του;). Η τελευταία δε επιλογή ήταν αυτή της αυτόνομης καθόδου. Όλες αυτές οι επιλογές συζητήθηκαν, ως αποδεκτές από το κοινά αποδεκτό δημοκρατικό παιγνίδι, χωρίς, ευτυχώς, τον βραχνά της δικής σου αυστηρής δίκης.  

3/10/2002

Context 295

Το νέο δόγμα Μπους... προβληματίζει πολύ, τον τελευταίο καιρό, εκείνο τον απίθανο διανοητή των ΗΠΑ που αυτοκλήτως και μονομερώς κήρυξε, εδώ και μια δεκαετία, (χωρίς να μας ρωτήσει) το «τέλος της ιστορίας».

      Η αλήθεια είναι ότι σ’ αυτή την δεκαετία συνέβησαν τόσα όσα δεν είχαν συμβεί από τότε που δημιουργήθηκαν τα σύγχρονα κράτη. Πριν ακόμη στεγνώσει το μελάνι του «τέλους της ιστορίας» και της αρχής της «βαρετής ειρήνης», ο Μπους-πατήρ βρισκόταν αρκετές χιλιάδες μίλια μακριά από την πατρίδα του σε μια εκστρατεία στο όνομα του «καλού» και εναντίον του «κακού».

      Προσέξτε, λοιπόν, τις πολύ-πολύ συγκεκριμένες και σαφείς έννοιες που χρησιμοποιούνται για την κήρυξη των σύγχρονων πολέμων. Είσαι καταδικασμένος να συμμαχήσεις με το «καλό» εναντίον του «κακού». Κάποτε η ιστορία ήταν απλή, γιατί γραφόταν από τους βασιλιάδες και για τους βασιλιάδες. Μετά η ιστορία έγινε πολύπλοκη, γιατί γραφότανε για τους λαούς, μικρούς και μεγάλους, και τα αντιτιθέμενα συμφέροντα των κοινωνιών και των τάξεών τους. Τώρα η ιστορία γίνεται πάλι απλή: μια ιστορία βασιλιάδων. Αυτό μας λέει τώρα ο απίθανος Φουκουγιάμα ότι εννοούσε. Δεν εννοούσε το τέλος, αλλά την απλούστευση της ιστορίας. Τώρα καταλαβαίνουμε καλύτερα. (Όσο για εκείνες τις τυπικές διαδικασίες του ΟΗΕ, ούτε λόγος να γίνεται.)

4/10/2002

Context 296

Δόγμα Βόλφοβιτς... είναι το δόγμα Μπους. (Κι ας μη το ξέρει ο Μπους!) Ο Πολ Βόλφοβιτς, το 1992, ήταν ανώτερος αξιωματούχος του Πενταγώνου, όταν διέρρευσε ένα αποκαλυπτικό κείμενό του στους ‘New York Times’. Η επίσημη αντίδραση του Πενταγώνου, τότε, ήταν πως το κείμενο αυτό δεν ήταν ακόμη στην τελική του ευπρεπή μορφή. Ο Πολ Βόλφοβιτς είναι, σήμερα, αναπληρωτής υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ και ένας από τα πιο γνωστά ‘γεράκια’ της αμερικανικής κυβέρνησης.

      Η ενδιαφέρουσα συζήτηση για τα νέα πολεμολογικά δόγματα των ΗΠΑ δεν αφορά τόσο τα περί προληπτικών πολεμικών επιθέσεων σε όλο τον κόσμο, αλλά μια πολύ πιο κυνική άποψη. Κατά τον Βόλφοβιτς, επειδή ακόμη και οι φίλοι των ΗΠΑ πρέπει να θεωρούνται ως πιθανοί μελλοντικοί εχθροί, δεν πρέπει καμία δύναμη να σκεφθεί ότι θα μπορούσε να τα βγάλει πέρα μόνη της, χωρίς την βοήθεια των ΗΠΑ. Τι το θέλουμε το πετρέλαιο του Περσικού; Έχουμε το βορειο- και νοτιο-αμερικανικό πετρέλαιο που μας φθάνει και μας περισσεύει. Το πετρέλαιο του Περσικού, όμως, το θέλει η Ιαπωνία και η Κίνα και δεν πρέπει ποτέ να σκεφθούν αυτές οι δύο χώρες (όπως και όλες οι άλλες χώρες) ότι θα μπορούσαν να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους χωρίς τις ΗΠΑ. Κινδυνεύει η αμερικανική παγκόσμια κυριαρχία.

      Πρέπει, κατά τον Βόλφοβιτς, να κρατάμε τον κόσμο σε μια κατάσταση που θα αναδεικνύει συνεχώς τις ΗΠΑ αναγκαίες παντού. 

5/10/2002

Context 297

Τα πάθη... οξύνονται κατά την περίοδο των εκλογών. Με την συνδρομή δε της (τοπικής) τηλεόρασης οι εικόνες των (τοπικών) παθιασμένων ομιλητών (με προτεταμένο πάντα το δάκτυλο) αναπαράγονται σε ανεξέλεγκτο βαθμό. Η τεχνητή αυτή αναπαραγωγή του πάθους αποκαλύπτει, όμως, και τις γλωσσικές και εκφραστικές αδυναμίες και ανεπάρκειες των παθιασμένων ομιλητών.

      Δεν αρκεί να σηκώνεις το δάκτυλο, καλώντας τον αντίπαλο να «φύγει πια» (σαν μικροπωλητής σε ώρα τελικού ξεπουλήματος της πραμάτειας). Πρέπει και να ξέρεις να το πεις με σωστή άρθρωση και σύνταξη. Δεν αρκεί, επίσης, να επαναλαμβάνεις, όπου βρεθείς, ότι τα πράγματα είναι απελπιστικά. Πρέπει να θυμάσαι να δηλώνεις και τι ακριβώς είναι αυτό που σε απελπίζει. (Γιατί, αλλιώς, δίνεις την εντύπωση μιας γενικής απελπισίας ως προς το προσδοκώμενο εκλογικό αποτέλεσμα του ψηφοδελτίου σου).

      Όταν λέμε ότι όλα είναι θεμιτά στην δημοκρατία, δίνουμε συνήθως την έμφαση σ’ αυτό που δηλώνει η πρόταση σε πρώτη ανάγνωση. Η δεύτερη ανάγνωση, όμως, είναι πιο ενδιαφέρουσα (γιατί αφορά το κρυμμένο νόημα της πρότασης): Όταν όλα είναι θεμιτά, τότε χρειάζεται ο αυτοέλεγχος και το μέτρο. Και δυστυχώς ούτε αυτοέλεγχος υπάρχει, πολλές φορές, ούτε μέτρο. Παρά μια ακατάσχετη φλυαρία και αλαζονεία (που προφανώς απορρέει από το πολύ χρήμα που ρέει αλόγιστα και ανεξέλεγκτα).

8/10/2002

Context 298

Η μάχη της αφίσας... του παλιού καιρού έδωσε την θέση της οριστικά στην μάχη του διαφημιστικού τηλεοπτικού και ραδιοφωνικού χρόνου και του διαφημιστικού χώρου των εφημερίδων. Κάποτε, θυμόμαστε, δίνονταν ομηρικές μάχες για την κατάληψη ενός ακόμη τετραγωνικού μέτρου τοίχου ή κολώνας. Η διεκδίκηση του ίδιου τετραγωνικού και η ανακατάληψή του σήμαινε γρονθοκοπήματα και άλλα τέτοια πρωτόγονα ιδεολογικά επιχειρήματα. Η μαγκιά μπερδευόταν με το επιχείρημα και την ιδεολογία και ο ικανότερος επικρατούσε. Μετά, ακολουθούσε η επιστράτευση μεγαλύτερων εχθρικών δυνάμεων. Και μετά θα έπρεπε να επιστρατεύσεις εσύ ακόμη μεγαλύτερες φίλιες δυνάμεις. Κάπως έτσι σε έβρισκε το χάραμα και το πρωί. Μετά ο ύπνος ήταν πιο ελαφρύς. Είχες πράξει το καθήκον σου.

      Σήμερα, οι μάχη είναι απείρως πιο πολιτισμένη. Ούτε μάχες ούτε αψιμαχίες! Αγοράζεις διαφημιστικό χώρο και χρόνο, εξασφαλίζεις και δέκα καλές συνεντεύξεις και άλλες είκοσι δημόσιες εμφανίσεις με συνοδεία κάμερας και κερδίζεις τον πολιτικό αντίπαλό σου που έκανε λιγότερα. Ούτε γρονθοκοπήματα, ούτε ενοχλητικά πολιτικολογούντα «πηγαδάκια». Μόνον μονόλογοι. (Ακόμη και στους μονολόγους, οι περισσότεροι εκτρέπονται – αλλά εκ του ασφαλούς πια!)

      (Μετά τις εκλογές, να μαζευτούμε όλοι οι υποψήφιοι - 2000 είμαστε στο νησί - να βγάλουμε την αναμνηστική φωτογραφία.)

9/10/2002

Context 299

Εκλογές μονολόγων... (επί χρήμασι διεξαγόμενες) είναι τούτες οι εκλογές. Δεν νομίζω να υπήρξαν άλλοτε στον τόπο μας τόσο στημένες και ακριβοπληρωμένες προεκλογικές διαδικασίες. Δεν νομίζω να υπήρξε ποτέ τόσο υψηλή δαπάνη χρημάτων για προσωπική προβολή υποψηφίων δημάρχων και νομαρχών (και μάλιστα χωρίς κανένα ‘πόθεν έσχες’).

      Υπάρχουν υποψήφιοι νομάρχες που άρχισαν την προεκλογική τους εκστρατεία από τα τελευταία Χριστούγεννα. «Αυτά δεν είναι ΜΜΕ! Αυτά είναι Μαχειμάρης-Μαχειμάρης- Εψιλον». (Κάπως έτσι το διατύπωσε ο κ. Σπύρος Δαπέργολας – υποψήφιος νομάρχης, μη διαθέτων τα υψηλά χρηματικά ποσά των αντιπάλων του και άρα αποκλεισμένος από την οργανωμένη ηλεκτρονική δημοσιότητα. Και δεν είχε άδικο. Είπε πως κάποιοι ξεπεράσανε και τα 200 εκατομμύρια ακόμη.) Κανείς δεν αντιδρά σ’ αυτό το άνισο παιγνίδι της δημοκρατίας των άνισων ευκαιριών;

      Ο κόσμος πρέπει να επιλέξει – και θα επιλέξει! – αυτούς που ξοδέψανε τα λιγότερα! Είναι αυτό ένα ασφαλές κριτήριο σοβαρότητας και αξιοπιστίας του ίδιου του εκλογικού σώματος.

      (Πάντως, παράλληλα με τον εκμοντερνισμό του προεκλογικού αγώνα, οι περισσότεροι υποψήφιοι χάσανε τον αυθορμητισμό τους, μοιράζοντας παγωμένα χαμόγελα και ψεύτικες χαιρετούρες. Άμα δεν έχεις ξαναχαιρετήσει κόσμο στον δρόμο, είναι κομμάτι δύσκολο να το αρχίσεις κατά τας δυσμάς του βίου σου.)       

10/10/2002

Context 300

Αυτές οι εκλογές... λόγω της ευρείας συμμετοχής ανδρών και γυναικών, αν δεν είναι ένα μεγάλο πανηγύρι της άμεσης δημοκρατίας, είναι, τουλάχιστον, ένα μεγάλο πανηγύρι κοινωνικότητας. Γνωριζόμαστε καλύτερα έτσι. Περίπου 2000 Κερκυραίοι και Κερκυραίες συμμετέχουν σ’ αυτές τις εκλογές της αυτοδιοίκησης. Με άλλα λόγια, το ένα δέκατο των οικογενειών του νησιού εμπλέκεται άμεσα στην υπόθεση αυτή. Και ένα πολύ ευρύτερο ποσοστό εμπλέκεται λόγω φιλίας ή πολιτικο-ιδεολογικής συγγένειας. (Τα πράγματα θα ήταν ακόμη καλύτερα, αν οι αρμοδιότητες της αυτοδιοίκησης ήταν ευρύτερες. Αλλά αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα!)

      Οι εκλογές αυτές είναι, κατά κάποιο τρόπο, εκλογές των γνωστών, των φίλων και των συγγενών. Τα γελαστά και θεληματικά πρόσωπα των αφισών του δρόμου μάς είναι, λίγο-πολύ, γνωστά. (Ακόμη και οι κομμουνιστές υιοθέτησαν τις σύγχρονες τεχνικές πολιτικής διαφήμισης – αν και λίγο βλοσυροί, οφείλουμε να ομολογήσουμε.) Βλέπεις κάποιον στον δρόμο και, λίγο μετά, τον βλέπεις στον τοίχο κολλημένο, στην άσφαλτο πεταμένο και τσαλαπατημένο, στην τηλεόραση ξαναζωντανεμένο, στην εφημερίδα σιδερωμένο κ.ο.κ.

      Κι αν έλειπαν κι εκείνες οι υβριστικές και απαξιωτικές αποστροφές του λόγου και εκείνες οι υπερβολικές προβολές και υποσχέσεις...! Κι αν υπήρχε και λίγος διάλογος αντί των μονολόγων...!

11/10/2002